शांघायच्या कच्च्या मांसाच्या कत्तली आणि प्रक्रिया उद्योगांमध्ये सांडपाणी सोडण्याचे अर्ज प्रकरण

शांघाय येथे स्थित एक मांस प्रक्रिया कंपनी २०११ मध्ये स्थापन करण्यात आली आणि ती सोंगजियांग जिल्ह्यात स्थित आहे. तिच्या व्यवसायात डुक्कर कत्तल, कुक्कुटपालन आणि पशुधन प्रजनन, अन्न वितरण आणि रस्ते मालवाहतूक (धोकादायक पदार्थ वगळून) यासारख्या परवानगी असलेल्या क्रियाकलापांचा समावेश आहे. मूळ संस्था, सोंगजियांग जिल्ह्यात देखील स्थित शांघाय-आधारित औद्योगिक आणि व्यापारी कंपनी, ही एक खाजगी उपक्रम आहे जी प्रामुख्याने डुक्कर पालनात गुंतलेली आहे. ती चार मोठ्या प्रमाणात डुक्कर फार्मची देखरेख करते, सध्या सुमारे ५,००० प्रजनन पेरणी राखते ज्यांची वार्षिक उत्पादन क्षमता १००,००० पर्यंत बाजारपेठेसाठी तयार डुकरांपर्यंत आहे. याव्यतिरिक्त, कंपनी पीक लागवड आणि पशुपालन एकत्रित करणाऱ्या ५० पर्यावरणीय फार्मशी सहयोग करते.

डुक्कर कत्तलखान्यांमधून निर्माण होणाऱ्या सांडपाण्यात सेंद्रिय पदार्थ आणि पोषक तत्वांचे प्रमाण जास्त असते. जर ते प्रक्रिया न करता सोडले तर ते जलचर प्रणाली, माती, हवेची गुणवत्ता आणि व्यापक परिसंस्थांना मोठे धोके निर्माण करते. प्राथमिक पर्यावरणीय परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:

१. जल प्रदूषण (सर्वात तात्काळ आणि गंभीर परिणाम)
कत्तलखान्यातील सांडपाणी सेंद्रिय प्रदूषक आणि पोषक तत्वांनी समृद्ध असते. जेव्हा ते थेट नद्या, तलाव किंवा तलावांमध्ये सोडले जाते तेव्हा रक्त, चरबी, विष्ठा आणि अन्नाचे अवशेष यासारखे सेंद्रिय घटक सूक्ष्मजीवांद्वारे विघटित होतात, ही प्रक्रिया मोठ्या प्रमाणात विरघळलेल्या ऑक्सिजन (DO) वापरते. DO कमी झाल्यामुळे अॅनारोबिक परिस्थिती निर्माण होते, ज्यामुळे हायपोक्सियामुळे मासे आणि कोळंबी सारख्या जलचरांचा मृत्यू होतो. अॅनारोबिक विघटनामुळे दुर्गंधीयुक्त वायू निर्माण होतात - ज्यामध्ये हायड्रोजन सल्फाइड, अमोनिया आणि मर्कॅप्टन यांचा समावेश होतो - ज्यामुळे पाण्याचा रंग बदलतो आणि दुर्गंधी येते, ज्यामुळे पाणी कोणत्याही कारणासाठी निरुपयोगी होते.

सांडपाण्यात नायट्रोजन (N) आणि फॉस्फरस (P) चे प्रमाण देखील जास्त असते. जलसाठ्यात प्रवेश केल्यानंतर, हे पोषक घटक शैवाल आणि फायटोप्लँक्टनच्या अत्यधिक वाढीस प्रोत्साहन देतात, ज्यामुळे शैवाल फुलणे किंवा लाल भरती येते. मृत शैवालचे नंतरचे विघटन ऑक्सिजन आणखी कमी करते, ज्यामुळे जलीय परिसंस्था अस्थिर होते. युट्रोफिक पाण्याची गुणवत्ता खालावते आणि ते पिण्यासाठी, सिंचनासाठी किंवा औद्योगिक वापरासाठी अयोग्य बनते.

शिवाय, सांडपाण्यात प्राण्यांच्या आतड्यांमधून आणि विष्ठेतून उद्भवणारे जीवाणू, विषाणू आणि परजीवी अंडी (उदा. एस्चेरिचिया कोलाई आणि साल्मोनेला) यासह रोगजनक सूक्ष्मजीव वाहून नेले जाऊ शकतात. हे रोगजनक पाण्याच्या प्रवाहातून पसरू शकतात, ज्यामुळे प्रवाहातील पाण्याचे स्रोत दूषित होतात, झुनोटिक रोगांच्या संक्रमणाचा धोका वाढतो आणि सार्वजनिक आरोग्य धोक्यात येते.

२. माती प्रदूषण
जर सांडपाणी थेट जमिनीवर सोडले किंवा सिंचनासाठी वापरले गेले तर, निलंबित घन पदार्थ आणि चरबी मातीच्या छिद्रांना बंद करू शकतात, मातीची रचना विस्कळीत करतात, पारगम्यता कमी करतात आणि मुळांच्या विकासास अडथळा आणतात. प्राण्यांच्या खाद्यातून जंतुनाशके, डिटर्जंट्स आणि जड धातू (उदा. तांबे आणि जस्त) कालांतराने मातीत जमा होऊ शकतात, ज्यामुळे तिचे भौतिक-रासायनिक गुणधर्म बदलू शकतात, ज्यामुळे क्षारीकरण किंवा विषारीपणा होऊ शकतो आणि जमीन शेतीसाठी अयोग्य बनू शकते. पिकांच्या शोषण क्षमतेपेक्षा जास्त नायट्रोजन आणि फॉस्फरसमुळे वनस्पतींचे नुकसान होऊ शकते ("खत जाळणे") आणि भूजलात मिसळू शकते, ज्यामुळे दूषित होण्याचा धोका निर्माण होऊ शकतो.

३. वायू प्रदूषण
अ‍ॅनारोबिक परिस्थितीत, सांडपाण्याच्या विघटनामुळे हायड्रोजन सल्फाइड (H₂S, ज्याचे वैशिष्ट्य कुजलेल्या अंड्याचा वास आहे), अमोनिया (NH₃), अमाइन आणि मर्कॅप्टन सारखे हानिकारक आणि हानिकारक वायू निर्माण होतात. हे उत्सर्जन केवळ जवळच्या समुदायांना त्रासदायक वास निर्माण करत नाही तर आरोग्यासाठी देखील धोकादायक आहे; H₂S चे उच्च प्रमाण विषारी आणि संभाव्यतः प्राणघातक आहे. याव्यतिरिक्त, कार्बन डायऑक्साइडच्या वीस पट जास्त जागतिक तापमानवाढ क्षमता असलेला मिथेन (CH₄) हा एक शक्तिशाली हरितगृह वायू आहे जो अ‍ॅनारोबिक पचन दरम्यान तयार होतो, ज्यामुळे हवामान बदलाला हातभार लागतो.

चीनमध्ये, कत्तलखान्यातील सांडपाणी सोडण्याचे नियमन परवाना प्रणाली अंतर्गत केले जाते ज्यामध्ये अधिकृत उत्सर्जन मर्यादांचे पालन करणे आवश्यक असते. सुविधांनी प्रदूषक सोडण्याच्या परवान्याच्या नियमांचे काटेकोरपणे पालन केले पाहिजे आणि "मांस प्रक्रिया उद्योगासाठी जल प्रदूषक सोडण्याचे मानक" (GB 13457-92) च्या आवश्यकता तसेच अधिक कठोर असू शकणाऱ्या कोणत्याही लागू स्थानिक मानकांची पूर्तता केली पाहिजे.

रासायनिक ऑक्सिजन मागणी (COD), अमोनिया नायट्रोजन (NH₃-N), एकूण फॉस्फरस (TP), एकूण नायट्रोजन (TN) आणि pH या पाच प्रमुख पॅरामीटर्सच्या सतत देखरेखीद्वारे डिस्चार्ज मानकांचे पालन केले जाते. हे निर्देशक सांडपाणी प्रक्रियांच्या कामगिरीचे मूल्यांकन करण्यासाठी ऑपरेशनल बेंचमार्क म्हणून काम करतात - ज्यामध्ये अवसादन, तेल वेगळे करणे, जैविक प्रक्रिया, पोषक तत्वे काढून टाकणे आणि निर्जंतुकीकरण समाविष्ट आहे - स्थिर आणि सुसंगत सांडपाणी डिस्चार्ज सुनिश्चित करण्यासाठी वेळेवर समायोजन सक्षम करतात.

- रासायनिक ऑक्सिजन मागणी (COD):COD पाण्यातील ऑक्सिडायझेशनयोग्य सेंद्रिय पदार्थांचे एकूण प्रमाण मोजते. COD चे उच्च मूल्य जास्त सेंद्रिय प्रदूषण दर्शवते. कत्तलखान्यातील सांडपाणी, ज्यामध्ये रक्त, चरबी, प्रथिने आणि विष्ठा असते, ते सामान्यतः 2,000 ते 8,000 mg/L किंवा त्याहून अधिक COD सांद्रता दर्शवते. सेंद्रिय भार काढून टाकण्याच्या कार्यक्षमतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि सांडपाणी प्रक्रिया प्रणाली पर्यावरणीयदृष्ट्या स्वीकार्य मर्यादेत प्रभावीपणे कार्य करते याची खात्री करण्यासाठी COD चे निरीक्षण करणे आवश्यक आहे.

- अमोनिया नायट्रोजन (NH₃-N): हे पॅरामीटर पाण्यात मुक्त अमोनिया (NH₃) आणि अमोनियम आयन (NH₄⁺) चे प्रमाण प्रतिबिंबित करते. अमोनियाचे नायट्रिफिकेशन मोठ्या प्रमाणात विरघळलेले ऑक्सिजन वापरते आणि त्यामुळे ऑक्सिजन कमी होऊ शकते. कमी सांद्रतेतही मुक्त अमोनिया जलचरांसाठी अत्यंत विषारी आहे. याव्यतिरिक्त, अमोनिया शैवाल वाढीसाठी पोषक स्रोत म्हणून काम करते, युट्रोफिकेशनमध्ये योगदान देते. ते कत्तलखान्यातील सांडपाण्यातील मूत्र, विष्ठा आणि प्रथिनांच्या विघटनातून उद्भवते. NH₃-N चे निरीक्षण केल्याने नायट्रिफिकेशन आणि डीनायट्रिफिकेशन प्रक्रियांचे योग्य कार्य सुनिश्चित होते आणि पर्यावरणीय आणि आरोग्य धोके कमी होतात.

- एकूण नायट्रोजन (TN) आणि एकूण फॉस्फरस (TP):TN सर्व नायट्रोजन स्वरूपांचा (अमोनिया, नायट्रेट, नायट्रेट, सेंद्रिय नायट्रोजन) बेरीज दर्शवते, तर TP मध्ये सर्व फॉस्फरस संयुगे समाविष्ट आहेत. दोन्ही युट्रोफिकेशनचे प्राथमिक चालक आहेत. तलाव, जलाशय आणि नदीमुखासारख्या मंद गतीने चालणाऱ्या जलसाठ्यांमध्ये सोडले असता, नायट्रोजन- आणि फॉस्फरस-समृद्ध सांडपाणी स्फोटक शैवाल वाढीस उत्तेजन देते—जे खत देणाऱ्या जलसाठ्यांसारखेच—ज्यामुळे शैवाल फुलतो. आधुनिक सांडपाणी नियम TN आणि TP सोडण्यावर वाढत्या प्रमाणात कठोर मर्यादा लादतात. या पॅरामीटर्सचे निरीक्षण केल्याने प्रगत पोषक तत्वे काढून टाकण्याच्या तंत्रज्ञानाच्या प्रभावीतेचे मूल्यांकन केले जाते आणि परिसंस्थेचा ऱ्हास रोखण्यास मदत होते.

- पीएच मूल्य:pH पाण्यातील आम्लता किंवा क्षारता दर्शवते. बहुतेक जलचर जीव एका अरुंद pH श्रेणीत (सामान्यत: 6-9) टिकतात. जास्त प्रमाणात आम्लयुक्त किंवा क्षारीय असलेले सांडपाणी जलचरांना हानी पोहोचवू शकते आणि पर्यावरणीय संतुलन बिघडू शकते. सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्रांसाठी, जैविक प्रक्रिया प्रक्रियेच्या इष्टतम कामगिरीसाठी योग्य pH राखणे अत्यंत महत्वाचे आहे. सतत pH देखरेख प्रक्रिया स्थिरता आणि नियामक अनुपालनास समर्थन देते.

कंपनीने त्यांच्या मुख्य डिस्चार्ज आउटलेटवर बोक्यू इन्स्ट्रुमेंट्सकडून खालील ऑनलाइन मॉनिटरिंग उपकरणे स्थापित केली आहेत:
- CODG-3000 ऑनलाइन ऑटोमॅटिक केमिकल ऑक्सिजन डिमांड मॉनिटर
- NHNG-3010 अमोनिया नायट्रोजन ऑनलाइन ऑटोमॅटिक मॉनिटर
- TPG-3030 टोटल फॉस्फरस ऑनलाइन ऑटोमॅटिक अॅनालायझर
- TNG-3020 टोटल नायट्रोजन ऑनलाइन ऑटोमॅटिक अॅनालायझर
- PHG-2091 pH ऑनलाइन ऑटोमॅटिक अॅनालायझर

हे विश्लेषक सांडपाण्यातील सीओडी, अमोनिया नायट्रोजन, एकूण फॉस्फरस, एकूण नायट्रोजन आणि पीएच पातळीचे रिअल-टाइम निरीक्षण करण्यास सक्षम करतात. हा डेटा सेंद्रिय आणि पोषक प्रदूषणाचे मूल्यांकन, पर्यावरणीय आणि सार्वजनिक आरोग्य जोखमींचे मूल्यांकन आणि उपचार धोरणांबाबत माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास सुलभ करतो. शिवाय, ते उपचार प्रक्रियांचे ऑप्टिमायझेशन, सुधारित कार्यक्षमता, ऑपरेशनल खर्च कमी करणे, पर्यावरणीय प्रभाव कमी करणे आणि राष्ट्रीय आणि स्थानिक पर्यावरणीय नियमांचे सातत्यपूर्ण पालन करण्यास अनुमती देते.