वेन्झोऊ येथील एका नवीन मटेरियल एंटरप्राइझमध्ये सांडपाणी विसर्जन देखरेखीचा अनुप्रयोग केस स्टडी

रंगद्रव्ययुक्त सांडपाण्यावर प्रक्रिया करणे हे वैयक्तिक उद्योग आणि व्यापक उद्योगाच्या शाश्वत विकासात अडथळा आणणारे एक प्रमुख आव्हान आहे. सेंद्रिय रंगद्रव्ययुक्त सांडपाण्यामध्ये विविध प्रकारच्या जटिल प्रदूषक रचना, प्रवाहाचे प्रमाण आणि पाण्याच्या गुणवत्तेत लक्षणीय चढउतार आणि रासायनिक ऑक्सिजन मागणी (COD), सेंद्रिय नायट्रोजन आणि क्षारांचे उच्च सांद्रता असते. याव्यतिरिक्त, सांडपाण्यात विविध मध्यवर्ती संयुगे आणि तीव्र रंगासह जैवविघटन करणे कठीण असलेल्या रिकॅलिसिट्रंट पदार्थांचे मोठे उत्सर्जन असते. विशिष्ट पर्यावरणीय आणि आरोग्य परिणाम खाली दिले आहेत:

१. जलीय परिसंस्थांवर होणारे प्रतिकूल परिणाम
- विरघळलेल्या ऑक्सिजनची कमतरता: सांडपाण्यातील सेंद्रिय पदार्थांचे (उदा., COD) उच्च सांद्रता जलीय वातावरणात विरघळलेल्या ऑक्सिजनचे सेवन करते, ज्यामुळे हायपोक्सिक परिस्थिती निर्माण होते ज्यामुळे जलीय जीवांचा मृत्यू होऊ शकतो आणि पर्यावरणीय संतुलन बिघडू शकते.
- प्रकाशाचा प्रवेश कमी होणे: जास्त रंगीत सांडपाणी सूर्यप्रकाशाच्या प्रसारात अडथळा आणते, ज्यामुळे जलीय वनस्पतींमध्ये प्रकाशसंश्लेषण रोखले जाते आणि संपूर्ण जलीय अन्नसाखळीवर नकारात्मक परिणाम होतो.
- विषारी पदार्थांचे संचय: काही रंगद्रव्यांमध्ये जड धातू किंवा सुगंधी संयुगे असू शकतात जे जीवांमध्ये जैव संचयित होतात आणि अन्नसाखळीद्वारे मानवांमध्ये हस्तांतरित केले जाऊ शकतात, ज्यामुळे दीर्घकालीन विषारीपणा किंवा कर्करोगजन्य परिणामांचा धोका निर्माण होतो.

२. माती आणि पीक दूषित होणे
- मातीचे क्षारीकरण आणि क्षारीकरण: जास्त क्षारयुक्त सांडपाणी मातीत शिरल्याने क्षारीकरण होऊ शकते, ज्यामुळे मातीची गुणवत्ता खराब होते आणि कृषी उत्पादकता कमी होते.
- सततच्या सेंद्रिय प्रदूषकांचा शिरकाव: अ‍ॅझो डाईजसारखे जैवविघटनशील नसलेले पदार्थ मातीत टिकून राहू शकतात, भूजल दूषित करतात आणि मातीच्या आरोग्यासाठी आवश्यक असलेल्या सूक्ष्मजीव क्रियाकलापांना दडपतात.

३. मानवी आरोग्याला थेट धोका
- श्वसनसंस्थेचे विकार: सांडपाण्यातील वाष्पांमध्ये असलेले अस्थिर घातक संयुगे (उदा., अ‍ॅनिलाइन्स) खोकला आणि छातीत जडपणा यांसारखी श्वसनाची लक्षणे निर्माण करू शकतात; दीर्घकाळ संपर्कात राहिल्याने दीर्घकालीन श्वसन रोगांचा धोका वाढतो.
- त्वचारोग आणि मज्जातंतूशास्त्रीय धोके: दूषित पाण्याशी थेट संपर्क आल्याने त्वचेची जळजळ किंवा त्वचारोग होऊ शकतो, तर रक्तप्रवाहात शोषल्याने मज्जासंस्थेवर परिणाम होऊ शकतो, ज्यामुळे डोकेदुखी आणि स्मरणशक्ती कमी होणे यासारख्या संज्ञानात्मक कमजोरी होऊ शकतात.
- कर्करोगजन्य धोके: काही रंगद्रव्यांमध्ये सुगंधी अमाइन डेरिव्हेटिव्ह असतात जे कर्करोगजन्य असल्याचे ओळखले जातात; दीर्घकाळ संपर्कात राहिल्यास अप्लास्टिक अॅनिमिया किंवा विविध प्रकारचे कर्करोग होण्याची शक्यता वाढू शकते.

४. दीर्घकालीन पर्यावरणीय परिणाम
- रंगीत आणि निलंबित घन पदार्थांचे प्रदूषण: गडद रंगाचे सांडपाणी पृष्ठभागावरील पाण्यामध्ये गढूळपणा निर्माण करते, ज्यामुळे सौंदर्य आणि पर्यावरणीय मूल्ये बिघडतात; निलंबित घन पदार्थ, स्थिरावल्यानंतर, नदीच्या नाल्यांमध्ये अडथळा निर्माण करू शकतात आणि पूर धोका वाढवू शकतात.
- प्रक्रिया गुंतागुंत वाढणे: वातावरणात सतत, कमी-जैवविघटनशीलता असलेले पदार्थ (उदा., अॅक्रेलिक रेझिन) जमा झाल्यामुळे त्यानंतरच्या सांडपाणी प्रक्रियांमध्ये तांत्रिक अडचण आणि खर्च वाढतो.

थोडक्यात, रंगद्रव्ययुक्त सांडपाण्याचे प्रभावी व्यवस्थापन करण्यासाठी बहु-चरणीय प्रक्रिया तंत्रज्ञानाद्वारे कठोर नियंत्रण आवश्यक आहे - जसे की एकात्मिक ऑक्सिडेशन-जैविक प्रक्रिया - ज्यामुळे त्याचे बहुआयामी पर्यावरणीय आणि आरोग्य धोके कमी होतात.

डिस्चार्ज नियमांचे पालन सुनिश्चित करण्यासाठी, वेन्झो न्यू मटेरियल्स टेक्नॉलॉजी कंपनी लिमिटेडने त्यांच्या डिस्चार्ज आउटलेटवर अमोनिया नायट्रोजन, एकूण फॉस्फरस आणि एकूण नायट्रोजनसाठी ऑनलाइन मॉनिटरिंग सिस्टम स्थापित केल्या आहेत. शांघाय बोक इन्स्ट्रुमेंट कंपनी लिमिटेड द्वारे पुरवलेल्या या सिस्टम सतत रिअल-टाइम डेटा संकलन सक्षम करतात. देखरेखीच्या निकालांवरून असे दिसून येते की प्रक्रिया केलेले सांडपाणी "महानगरपालिका सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्रांसाठी प्रदूषकांचे डिस्चार्ज मानक" (GB 18918-2002) मध्ये निर्दिष्ट केलेल्या ग्रेड A निकषांची सातत्याने पूर्तता करते, ज्यामुळे जलसंचय प्राप्त करण्यावर कमीत कमी परिणाम होतो. रिअल-टाइम मॉनिटरिंग एंटरप्राइझला डायनॅमिकली सांडपाणी गुणवत्तेचा मागोवा घेण्यास आणि संभाव्य गैर-अनुपालन घटनांना त्वरित प्रतिसाद देण्यास अनुमती देते. शिवाय, कंपनी स्थानिक पर्यावरणीय नियमांनुसार तिच्या सांडपाणी प्रक्रिया सुविधांचे ऑपरेशनल व्यवस्थापन वाढवत आहे जेणेकरून उपचार प्रक्रियेची दीर्घकालीन स्थिरता आणि विश्वासार्हता सुनिश्चित होईल.

तैनात केलेली उपकरणे:
- NHNG-3010 अमोनिया नायट्रोजन ऑनलाइन ऑटोमॅटिक मॉनिटर
- टीपीजी-३०३०एकूण फॉस्फरस ऑनलाइन स्वयंचलित विश्लेषक
- टीएनजी-३०२०एकूण नायट्रोजन ऑनलाइन स्वयंचलित विश्लेषक