पर्यावरणीय देखरेख, सांडपाणी प्रक्रिया आणि मत्स्यपालन यासह विविध उद्योगांमध्ये विरघळलेला ऑक्सिजन (DO) मोजमाप महत्त्वपूर्ण आहे. या उद्देशासाठी वापरल्या जाणाऱ्या दोन लोकप्रिय प्रकारचे सेन्सर म्हणजे गॅल्व्हॅनिक आणि ऑप्टिकल विरघळलेला ऑक्सिजन सेन्सर. दोन्हीचे स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत, ज्यामुळे ते वेगवेगळ्या अनुप्रयोगांसाठी योग्य बनतात. या लेखात, आपण हे शोधूगॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स, त्यांची वैशिष्ट्ये, फायदे आणि तोटे यावर लक्ष केंद्रित करून.
गॅल्व्हनिक विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स: गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स
अ. गॅल्व्हनिक सेन्सर्सची मूलभूत माहिती:
गॅल्व्हनिक विरघळलेला ऑक्सिजन सेन्सर हा द्रवपदार्थांमध्ये विरघळलेल्या ऑक्सिजनचे प्रमाण मोजण्यासाठी वापरला जाणारा एक क्लासिक तंत्रज्ञान आहे. हे इलेक्ट्रोकेमिकल अभिक्रियांच्या तत्त्वावर चालते. सेन्सरमध्ये पाण्यात बुडलेले दोन इलेक्ट्रोड असतात - एक कार्यरत इलेक्ट्रोड आणि एक संदर्भ इलेक्ट्रोड. हे इलेक्ट्रोड एका गॅस-पारगम्य पडद्याद्वारे वेगळे केले जातात, जे सहसा टेफ्लॉनपासून बनलेले असते, जे ऑक्सिजनमधून जाऊ देते आणि कार्यरत इलेक्ट्रोडपर्यंत पोहोचू देते.
ब. ते कसे कार्य करते:
कार्यरत इलेक्ट्रोड ऑक्सिजनसोबत विद्युतरासायनिक अभिक्रिया सुरू करतो, ज्यामुळे एक लहान विद्युत प्रवाह निर्माण होतो. या प्रवाहाचे परिमाण विरघळलेल्या ऑक्सिजनच्या एकाग्रतेच्या थेट प्रमाणात असते. सेन्सरची अंतर्गत सर्किटरी या प्रवाहाचे मोजमाप करते आणि संबंधित विरघळलेल्या ऑक्सिजन वाचन प्रदान करते.
क. गॅल्व्हनिक विरघळलेल्या ऑक्सिजन सेन्सर्सचे फायदे:
१. जलद प्रतिसाद वेळ:गॅल्व्हनिक सेन्सर्स त्यांच्या जलद प्रतिसाद वेळेसाठी ओळखले जातात. ते रिअल-टाइम डेटा प्रदान करू शकतात, ज्यामुळे ते अशा अनुप्रयोगांसाठी आदर्श बनतात जिथे जलद मापन आवश्यक असते, जसे की मत्स्यपालनात.
२. कमी देखभाल:या सेन्सर्सना कमीत कमी देखभालीची आवश्यकता असते. त्यांना कॅलिब्रेशनची आवश्यकता नसते, ज्यामुळे ते किफायतशीर आणि दीर्घकालीन देखरेखीसाठी त्रासमुक्त बनतात.
३. अनुप्रयोगांची विस्तृत श्रेणी:गॅल्व्हनिक सेन्सर्स गोड्या आणि खाऱ्या पाण्याच्या दोन्ही वातावरणात वापरले जाऊ शकतात, ज्यामुळे ते बहुमुखी आणि विविध परिस्थितींमध्ये जुळवून घेण्यायोग्य बनतात.
ड. गॅल्व्हनिक विरघळलेल्या ऑक्सिजन सेन्सर्सचे तोटे:
१. मर्यादित आयुर्मान:गॅल्व्हनिक सेन्सर्सचे आयुष्य मर्यादित असते, सामान्यत: वापराच्या आधारावर ते काही महिन्यांपासून काही वर्षांपर्यंत असते. त्यांचे आयुष्य पूर्ण झाल्यावर ते बदलले पाहिजेत.
२. ऑक्सिजनचा वापर:हे सेन्सर मापन प्रक्रियेदरम्यान ऑक्सिजन वापरतात, ज्यामुळे नमुना वातावरणावर परिणाम होऊ शकतो आणि कमीत कमी अडथळा आवश्यक असलेल्या अनुप्रयोगांसाठी ते योग्य नसू शकतात.
३. इतर आयनांचा हस्तक्षेप:गॅल्व्हॅनिक सेन्सर पाण्यातील इतर आयनांच्या हस्तक्षेपास संवेदनशील असतात, ज्यामुळे चुकीचे वाचन होण्याची शक्यता असते.
ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स: गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स
अ. ऑप्टिकल सेन्सर्सची मूलभूत माहिती:
दुसरीकडे, ऑप्टिकल डिसॉल्व्ड ऑक्सिजन सेन्सर्स ऑक्सिजनची एकाग्रता मोजण्यासाठी मूलभूतपणे वेगळा दृष्टिकोन घेतात. हे सेन्सर्स सेन्सिंग एलिमेंटमध्ये एम्बेड केलेले ल्युमिनेसेंट रंग वापरतात. जेव्हा हा घटक ऑक्सिजनच्या संपर्कात येतो तेव्हा ते ल्युमिनेसेंट प्रतिक्रिया सुरू करते.
ब. ते कसे कार्य करते:
बाह्य प्रकाश स्रोतामुळे उत्तेजित झाल्यावर ल्युमिनेसेंट डाई प्रकाश उत्सर्जित करते. ऑक्सिजन ही ल्युमिनेसन्स शमवते आणि शमन करण्याची डिग्री थेट विरघळलेल्या ऑक्सिजनच्या एकाग्रतेशी संबंधित असते. सेन्सर ल्युमिनेसन्समधील बदल ओळखतो आणि त्यानुसार विरघळलेल्या ऑक्सिजनच्या पातळीची गणना करतो.
क. ऑप्टिकल विरघळलेल्या ऑक्सिजन सेन्सर्सचे फायदे:
१. दीर्घ आयुष्य:गॅल्व्हॅनिक सेन्सर्सच्या तुलनेत ऑप्टिकल सेन्सर्सचे आयुष्य जास्त असते. ते वारंवार बदलण्याची आवश्यकता न पडता अनेक वर्षे टिकू शकतात.
२. ऑक्सिजनचा वापर नाही:ऑप्टिकल सेन्सर मोजमाप करताना ऑक्सिजन वापरत नाहीत, ज्यामुळे ते अशा अनुप्रयोगांसाठी योग्य बनतात जिथे नमुना वातावरणाचा किमान त्रास महत्त्वाचा असतो.
३. किमान हस्तक्षेप:ऑप्टिकल सेन्सर्स पाण्यातील इतर आयनांच्या हस्तक्षेपास कमी संवेदनशील असतात, ज्यामुळे अधिक अचूक आणि स्थिर वाचन होते.
D. ऑप्टिकल विरघळलेल्या ऑक्सिजन सेन्सर्सचे तोटे:
१. प्रतिसाद वेळ कमी:ऑप्टिकल सेन्सर्सचा प्रतिसाद वेळ गॅल्व्हॅनिक सेन्सर्सच्या तुलनेत सामान्यतः कमी असतो. रिअल-टाइम डेटा आवश्यक असलेल्या अनुप्रयोगांसाठी ते योग्य नसतील.
२. जास्त प्रारंभिक खर्च:ऑप्टिकल सेन्सर्ससाठी सुरुवातीची गुंतवणूक सामान्यतः गॅल्व्हॅनिक सेन्सर्सपेक्षा जास्त असते. तथापि, दीर्घ आयुष्यमानामुळे दीर्घकाळात हा खर्च भरून निघू शकतो.
३. घाणेरडेपणाला संवेदनशील:ऑप्टिकल सेन्सर्स फाउलिंगसाठी संवेदनशील असू शकतात, ज्यासाठी वेळोवेळी साफसफाई आणि देखभालीची आवश्यकता असू शकते, विशेषतः उच्च पातळीच्या सेंद्रिय पदार्थ किंवा बायोफाउलिंग असलेल्या अनुप्रयोगांमध्ये.
गॅल्व्हनिक आणि ऑप्टिकल विरघळलेल्या ऑक्सिजन सेन्सर्सचे अनुप्रयोग
अ. गॅल्व्हनिक विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स: गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स
गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स: गॅल्व्हनिक सेन्सर्सचा वापर विविध अनुप्रयोगांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर केला जातो, ज्यामध्ये मत्स्यपालन, सांडपाणी प्रक्रिया, पर्यावरणीय देखरेख आणि संशोधन प्रयोगशाळा यांचा समावेश आहे. त्यांची मजबूती आणि साधे ऑपरेशन त्यांना कठोर परिस्थितीत सतत देखरेखीसाठी योग्य बनवते.
गॅल्व्हनिक सेन्सर अशा अनुप्रयोगांसाठी योग्य आहेत ज्यांना जलद मोजमापांची आवश्यकता असते आणि दीर्घकालीन स्थिरतेची आवश्यकता नसते. काही सामान्य अनुप्रयोगांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
१. मत्स्यपालन:मत्स्यालये आणि तलावांमध्ये विरघळलेल्या ऑक्सिजनच्या पातळीचे निरीक्षण करणे.
२. पर्यावरणीय देखरेख:नैसर्गिक जलसंस्थांमधील डीओचे जलद मूल्यांकन.
३. पोर्टेबल उपकरणे:शेतात स्पॉट-चेकसाठी हाताने वापरता येणारी उपकरणे.
ब. ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स: गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स
ऑप्टिकल सेन्सर्स त्यांच्या अचूकतेसाठी आणि कमी देखभालीच्या आवश्यकतांसाठी ओळखले जातात. ते विशेषतः अशा अनुप्रयोगांसाठी योग्य आहेत जिथे उच्च अचूकता महत्त्वाची असते, जसे की औषधनिर्माण आणि अन्न आणि पेय उद्योगांमध्ये. याव्यतिरिक्त, ते अशा अनुप्रयोगांसाठी पसंत केले जातात जिथे विरघळलेल्या ऑक्सिजन पातळीतील जलद बदलांचे निरीक्षण करणे आवश्यक असते.
ऑप्टिकल सेन्सर्सना अशा अनुप्रयोगांमध्ये स्थान मिळते जिथे दीर्घकालीन स्थिरता, अचूकता आणि किमान नमुना हस्तक्षेप हे सर्वोपरि असतात. काही प्रमुख अनुप्रयोगांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
१. सांडपाणी प्रक्रिया:सांडपाणी प्रक्रिया प्रकल्पांमध्ये सतत देखरेख.
२. औद्योगिक प्रक्रिया:विविध औद्योगिक प्रक्रियांचे नियंत्रण आणि देखरेख.
३. संशोधन आणि प्रयोगशाळा:संशोधन आणि वैज्ञानिक प्रयोगांसाठी अचूक मोजमाप.
निवड अनुप्रयोगावर अवलंबून असते: गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर
गॅल्व्हनिक आणि ऑप्टिकल डिसॉल्व्ड ऑक्सिजन सेन्सर्समधील निवड अनुप्रयोगाच्या विशिष्ट गरजांवर अवलंबून असते. तुलनेने स्थिर वातावरणात सतत देखरेखीसाठी, गॅल्व्हनिक सेन्सर्स किफायतशीर आणि विश्वासार्ह उपाय देऊ शकतात. दुसरीकडे, जेव्हा अचूकता आणि जलद प्रतिसाद महत्त्वाचा असतो, तेव्हा ऑप्टिकल सेन्सर्स हा सर्वोत्तम पर्याय असतो.
शांघाय बोक इन्स्ट्रुमेंट कंपनी लिमिटेड: गॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्स
शांघाय बोक इन्स्ट्रुमेंट कंपनी लिमिटेड सारखे उत्पादक सेन्सर तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीत महत्त्वाची भूमिका बजावतात. विविध देखरेखीच्या आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी ते गॅल्व्हनिक आणि ऑप्टिकल डिसॉल्व्ड ऑक्सिजन सेन्सर्सची विस्तृत श्रेणी देतात. त्यांची उत्पादने कठोर चाचणी घेतात आणि आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या मानकांचे पालन करतात, ज्यामुळे ते प्रदान केलेल्या डेटाची अचूकता आणि विश्वासार्हता सुनिश्चित करतात.
निष्कर्ष
शेवटी, निवडगॅल्व्हनिक विरुद्ध ऑप्टिकल विरघळलेले ऑक्सिजन सेन्सर्सअनुप्रयोगाच्या विशिष्ट आवश्यकतांवर अवलंबून असते. गॅल्व्हनिक सेन्सर जलद प्रतिसाद वेळ आणि कमी देखभाल देतात परंतु त्यांच्या आयुष्यमान आणि हस्तक्षेपाच्या संवेदनशीलतेच्या बाबतीत मर्यादा असतात. दुसरीकडे, ऑप्टिकल सेन्सर दीर्घकालीन स्थिरता आणि अचूकता प्रदान करतात, ज्यामुळे ते अशा अनुप्रयोगांसाठी आदर्श बनतात जिथे हे गुण आवश्यक असतात, परंतु त्यांचा प्रतिसाद वेळ कमी असू शकतो.
शांघाय बोक इन्स्ट्रुमेंट कंपनी लिमिटेड ही गॅल्व्हॅनिक आणि ऑप्टिकल विरघळलेल्या ऑक्सिजन सेन्सर्सची एक प्रतिष्ठित उत्पादक आहे. ते विविध उद्योग आणि अनुप्रयोगांना अनुकूल असे विविध पर्याय देतात, ज्यामुळे ग्राहकांना त्यांच्या गरजांसाठी योग्य सेन्सर मिळू शकेल. विरघळलेला ऑक्सिजन सेन्सर निवडताना, अचूक आणि विश्वासार्ह मोजमाप देणारी माहितीपूर्ण निवड करण्यासाठी अनुप्रयोगाच्या विशिष्ट मागण्यांचा विचार करणे महत्वाचे आहे.
पोस्ट वेळ: ऑक्टोबर-२०-२०२३
